سکته یا حمله قلبی زمانی رخ می دهد که یک منطقه از عضله قلب به علت نرسیدن اکسیژن کافی به آن، دچار صدمه دائمی یا مرگ شود.

علت سکته قلبی

بیشتر حملات قلبی، توسط لخته خونی ایجاد می شوند. یکی از رگ های کرونر (رگ های خونی که خون و اکسیژن را به عضله قلب می رسانند) توسط لخته مسدود می شود. لخته معمولا در یک رگ کرونر که قبلا به علت تغییرات آترواسکلروز باریک شده، تشکیل می شود.

لخته خونی درون رگ کرونری، سبب مرگ سلول های قلبی در آن ناحیه می شود (تصویر پایین).

ماهیچه قلبی آسیب دیده، توانایی خود برای انقباض را از دست می دهد و عضله قلبی آسیب ندیده، وارد عمل خواهد شد.

گاهی، استرس شدید می تواند یک حمله قلبی را شروع کند.

عوامل خطر سکته قلبی

 - کشیدن سیگار

- فشار خون بالا

- مصرف زیاد چربی

- عدم کنترل کلسترول خون

- دیابت

- جنس مذکر

- سن

- وراثت

- اضافه وزن

- هموسیستئین بالا (هموسیستئین یک نوع اسید آمینه است)

- مقدار فیبرینوژن (جزء سیستم انعقادی خون)

علائم سکته قلبی

- درد سینه پشت جناغ (استخوان وسط سینه) : اغلب درد از ناحیه سینه به سمت بازوها، شانه، گردن، دندان ها، فک، شکم یا پشت انتشار می یابد. درد، بیش از 20 دقیقه طول می کشد. این درد با استراحت یا مصرف داروی نیتروگلیسرین برطرف نمی شود، در حالی که درد آنژین صدری، با هر دو برطرف می شود.

- تنگی نفس

- سرفه

- احساس سبکی سر

- سرگیجه

- غش کردن

- تهوع یا استفراغ

- تعریق بدن

- اضطراب

راه های تشخیص سکته قلبی 

- در زمان معاینه قفسه سینه با گوشی پزشکی، صداهای غیرطبیعی شنیده می شود.

- نوار قلب

- اکو کاردیوگرافی

- آنژیوگرافی قلب

- ونتریکولوگرافی هسته ای

راه های درمان سکته قلبی

- داروها و مایعات مستقیماً از راه یک کاتتر داخل وریدی به درون یک سیاهرگ تزریق می شوند.

- یک سوند ادراری برای پایش دقیق وضع مایعات گذاشته می شود.

- اکسیژن تجویز می شود. این امر، اکسیژن کافی در اختیار بافت های بدن می گذارد و کار قلب را کم می کند.

- داروهای ضد درد : نیترو گلیسرین وریدی برای کنترل درد و کاهش نیاز قلب به اکسیژن به کار می روند.

- داروهای ضد انعقادی

- جراحی : جراحی، برای باز کردن شریان های کرونر می باشد. وسیله ای بنام استنت اغلب حین آنژیوپلاستی داخل شریان گذاشته می شود. این امر برای اطمینان بیشتر است که شریان کرونری تازه باز شده، همچنان باز بماند. پیوند بای‌پس عروق کرونری بصورت اورژانسی ممکن است در برخی بیماران نیاز باشد.

عوارض سکته قلبی

- نارسایی قلب

- شوک کاردیوژنیک

- افزایش انفارکتوس ( بافت قلبی آسیب دیده)

- پریکاردیت (التهاب پرده اطراف قلب)

- آمبولی ریوی (لخته خون در ریه ها)

- خطر مرگ ناگهانی

- فلج اعضای بدن

- ورم پا

پیشگیری از سکته قلبی

-  فشار خونتان را کنترل کنید.

- سطح کلسترول خون را کنترل کنید.

- سیگار را ترک کنید.

- غذای کم چربی و میوه و سبزیجات فراوان مصرف کنید.

- مصرف نمک را کاهش دهید.

- دیابت را کنترل کنید.

- اگر چاق هستید، وزنتان را کم کنید.

- روزانه یا چند بار در هفته پیاده روی یا سایر ورزش هایی که کارآیی قلب را بهبود می بخشند، انجام دهید. 

- استرس را کم کنید.

چه ساعاتی از روز، سکته قلبی بیشتر است؟

یک پژوهش نشان می دهد که بیشترین سکته های قلبی در فاصله زمانی 6 صبح تا 12 ظهر اتفاق می افتند.

سکته قلبی در ساعات اولیه روز بیشتر رخ می دهد. سیستم گردش خون و عضلات قلب در نخستین ساعات روز انرژی کمتری دارند. از این رو احتمال ایست قلبی، سکته مغزی یا قلبی و اختلال در ضربان قلب در این ساعات بیشتر است.

دلیل این ضعف هم به ریتم ساعت درونی بدن انسان برمی گردد. ساعت درونی بدن، فعالیت هایی مثل: ساعت خواب یا میزان حرارت بدن را تنظیم می کند. میزان نور خورشید و حرارت بر فعالیت ساعت درونی بدن موثر است.

بافت مرده عضلات قلب در افرادی که در فاصله ساعات 6 صبح تا 12 ظهر سکته کرده اند، حدود 20 درصد وسیع تر از بافت مرده در عضلات قلب افرادی بوده است که در ساعات دیگری از روز دچار سکته شده اند.

بیماران قلبی ماست و پنیر کم بخورند

دکتر سید حسن عارفی، متخصص قلب و عروق می گوید:

پنیر به علت دارا بودن دو عامل اصلی در بروز سکته قلبی، باید کم مصرف شود. درصد چربی پنیر (حتی نوع کم چرب آن) از سایر محصولات لبنی بالاتر است و به دلیل دارا بودن نمک زیاد، فشار خون را افزایش می‌دهد.

دکتر شادی عبدالباقی متخصص تغذیه نیز می گوید:

با توجه به مقدار چربی اشباع شده در ماست توصیه می شود، بیماران قلبی از ماست استفاده نکنند. بیماران قلبی اگر تمایل به مصرف ماست دارند، می توانند از دوغ در وعده‌های غذایی خود استفاده کنند.